طلاسازی و قیمت گذاری در تاریخ باستان

طلاسازان

آنچه که از منابع تاریخی بدست آمده این است که گمنامی طلاسازان باستانی حیرت آور است. برخی جواهرات منقوش و نقره جات را با نام سازندگانشان یافته اند اما هیچگونه زیورالاتی وجود ندارد . برخلاف تمامی جواهرات باقیمانده و شواهد نوشته شده که اغلب از دوران مصر رومی باقیمانده است ، بسیار نادر است که نام سازنده را در طلاکاری های باقیمانده مشخص کند . از نمونه های موجود برمیگردد به کشف جدید در معبد بابلی در عراق که به حدود 1740 ق.م می رسد . در آنجا کوزه ای مهروموم شده پیدا شده که دارای مهری با اسم طلاساز ایسلو – ایبنسو و ابزاری شامل وزنه ها ، تکه هایی از نقره و مجموعه ای از عقیق های جگری و لاجورد می باشد که بنظر میرسد آن مکان کارگاه ایسلو – ایبنسو بوده است . طلاسازان مصری که در موردشان میشنویم همگی وابسته به معابد بوده اند . اگرچه شواهد اندکی در زمینه پذیرش مشتریان خارج از معبد توسط طلاسازان بوده است ولی بنظر میرسد معابد مکان هایی را برای دکه های طلاسازان فراهم میکردند .

تاسیس کارگاه های طلاسازی مستقل یا دکه هایی در داخل بازار از زمان دوران هلنی به بعد معمول بوده است که معمولا از پدر به پسر به چرخش بوده است .

برخی طلاسازان وقتی به آنها احتیاج میشد به سایر سرزمین ها سفر میکردند . منبع این موضوع حضور طلاسازان استخدام شده از مصر و اهل وادی برای ساختن کاخ عظیم داریوش هخامنشی در شوش می باشد .

براساس آنچه که از آثار به جای مانده از اواخر دوران روم و بعد از آن موجود است ، طلاسازان این امکان را برای مشتریان خود فراهم میکردند که جواهراتی را با کمک طلایی که خود مشتری فراهم میکرد یا پولش را میداد . قسمتی این طلاها ، سکه بوده و بخشی دیگر اوراق و اشیا نیاز به تعمیر یا منسوخ شده بوده است .

نحوه قیمت گذاری اجرت طلا

شواهد کمی در مورد نرخ های پرداختی به طلاسازان تا قبل از اواخر دوره رومی وجود دارد . طلاسازانی که در معبد بودند احتمالا کارمندان تمام وقت بوده اند ولی عموم وصله زنان و طلاسازان احتمالا اجرتی را دریافت می کردند . در اغلب موارد اجرت از وزن شی و گاهی پیچیدگی کار ملاک قرار داده می شده است . در دوران باستان طلا و نقره با ارزش تر از زمان حاضر بوده است و اجرت طلاسازان احتمالا کمتر از هزینه های مواد اولیه می شد . با استناد به متنی که متعلق به مصر رومی می باشد برخی بخاطر زمان زیادی که صرف میکردند برای ساخت شی ای پول دریافت میکردند .

در حکمی که از فرمانروا دیوکلیتیان در 301 میلادی وضع شده میزان مبلغ قابل پرداخت به طلاسازان مربوط به کاری ساده 50 دینار در هراونس و یک کار پیچیده تر 80 دینار در هر اونس را طلب کرده اند . با بروزرسانی این قیمت نسبت به امروز بنظر میرسد مبالغ نشاندهنده سود هایی با حایه 0.83 درصد یا 1.33 درصدی می باشد .

در متنی که در پاپیروس آمده است نوشته شده که طلاساز بابت ساخت شی ای 100 دینار در اونس بدست می آورده است که از آنجا که قیمت طلا بسیار افزایش پیدا کرده بوده این مقدار نشان دهنده سود حاشیه ای کمتری در حدود 0.27 درصد است .

اما نقره سازان وضعشان متفاوت بوده . نقره ارزش کمتری داشته است و کسی که با نقره کار میکرده شانس بیشتری برای جمع آوری سرمایه داشته است شواهد کمی مبنی بر اجرت یک جواهر ساز بر کار نقره موجود است . از نمونه های آن میتوان به حکم دیوکلیتیان در اوایل قرن چهارم اشاره کرد که برای حداکثر قیمت یک نقره ساز باید 75 ، 150 یا 300 دینار در یم پوند رومی از نقره منوط بر پیچیدگی کارش مطالبه میکرده است که احتمالا جواهرات ساده کمتر از این نرخ ها میشد .

البته یکسری اطلاعاتی وجود دارد که نشان میدهد راه گریزی برای قیمت وجود داشته است مثلا استفاده از مروارید های گران و با کیفیت و بزرگ که قیمت های خیلی بالایی را بابت استفاده از آن طلب میکردند . نویسنده کتاب رومی ایلیان اشاره کرده که یک دلال مروارید میتوانسته ثروتمند شود .

نتیجه :

آن چه که از مستندات تاریخی بدست می آید این است که طلا در طول تاریخ یک کالا لوکس ، زینتی ، سرمایه ای و در خیلی مواقع مبدا اصلی معاملات و مبادلات کالا به کالا بوده است پس هرگونه فعالیت و ساخت سازی که بر روی آن انجام میشده در نظر عموم هم قابل ارزش و مورد استقبال قرار میگرفته است . همواره در طول تاریخ بیشتر از آنکه از سازندگان یاد شود ، نام مالکین قطعه طلا آمده است و به نوعی داشته طلا و زیورآلات ملاک تعیین طبقه اجتماعی افراد بوده است . فعالیتی که روی طلا خام برای ساختن قطعات ریز و درشت میشده است از این باب که آن را به محصول مصرفی و زینتی تبدیل میکرده ، همیشه مورد مقبولیت قرار میگرفته به صورتی که معابد حاضر در همه جا به طور ثابت طلاسازانی را حقوق میدادند .

پس فراموش نکنید طلا با هرقیمتی در هر برهه تاریخی ( گذشته ، حال ، آینده ) بهترین منبع سرمایه گذاری ، مورد وثوق برای تعیین جایگاه اجتماعی و اهمیت قابل ملاحظه ای برخورداد می باشد .

برای مطالعه بیشتر در این زمینه نویسنده کتاب جواهرات باستانی اثر جک اوگدن را پیشنهاد میکند .